jia yi guo qin lun

Song 贾谊《过秦论》
Artist 群星
Album 先秦两汉文学

Lyrics

秦孝公据崤函之固,拥雍州之地,君臣固守以窥周室,有席卷天下,包举宇内,囊括四海之意,并吞八荒之心。当是时也,商君佐之,内立法度,务耕织,修守战之具,外连衡而斗诸侯。于是秦人拱手而取西河之外。
孝公既没,惠文、武、昭襄蒙故业,因遗策,南取汉中,西举巴、蜀,东割膏腴之地,北收要害之郡。诸侯恐惧,会盟而谋弱秦,不爱珍器重宝肥饶之地,以致天下之士,合从缔交,相与为一。当此之时,齐有孟尝,赵有平原,楚有春申,魏有信陵。此四君者,皆明智而忠信,宽厚而爱人,尊贤而重士,约从离衡,兼韩、魏、燕、楚、齐、赵、宋、卫、中山之众。于是六国之士,有宁越、徐尚、苏秦、杜赫之属为之谋;齐明、周最、陈轸、召滑、楼缓、翟景、苏厉、乐毅之徒通其意;吴起、孙膑、带佗、倪良、王瘳、田忌、廉颇、赵奢之伦制其兵。尝以十倍之地,百万之师,叩关而攻秦。秦人开关延敌,九国之师,逡巡而不敢进。秦无亡矢遗镞之费,而天下诸侯已困矣。于是从散约败,争割地而赂秦。秦有余力而制其弊,追亡逐北,伏尸百万,流血漂橹;因利乘便,宰割天下,分裂山河。强国请服,弱国入朝。延及孝文王、庄襄王,享国之日浅,国家无事。
及至始皇,奋六世之余烈,振长策而御宇内,吞二周而亡诸侯,履至尊而制六合,执敲扑而鞭笞天下,威振四海。南取百越之地,以为桂林、象郡;百越之君,俯首系颈,委命下吏。乃使蒙恬北筑长城而守藩篱,却匈奴七百余里;胡人不敢南下而牧马,士不敢弯弓而报怨。于是废先王之道,焚百家之言,以愚黔首;隳名城,杀豪杰;收天下之兵,聚之咸阳,销锋镝,铸以为金人十二,以弱天下之民。然后践华为城,因河为池,据亿丈之城,临不测之渊,以为固。良将劲弩守要害之处,信臣精卒陈利兵而谁何。天下已定,始皇之心,自以为关中之固,金城千里,子孙帝王万世之业也。
始皇既没,余威震于殊俗。然陈涉瓮牖绳枢之子,氓隶之人,而迁徙之徒也;才能不及中人,非有仲尼、墨翟之贤,陶朱、猗顿之富;蹑足行伍之间,而倔起阡陌之中,率疲弊之卒,将数百之众,转而攻秦;斩木为兵,揭竿为旗,天下云集响应,赢粮而景从。山东豪俊遂并起而亡秦族矣。
且夫天下非小弱也,雍州之地,肴函之固,自若也。陈涉之位,非尊于齐、楚、燕、赵、韩、魏、宋、卫、中山之君也;鉏棘矜,非铦于钩戟长铩也;谪戍之众,非抗于九国之师也;深谋远虑,行军用兵之道,非及向时之士也。然而成败异变,功业相反也。试使山东之国与陈涉度长絜大,比权量力,则不可同年而语矣。然秦以区区之地,致万乘之势,序八州而朝同列,百有余年矣;然后以六合为家,崤函为宫;一夫作难而七庙隳,身死人手,为天下笑者,何也?仁义不施而攻守之势异也。

Pinyin

qín xiào gōng jù xiáo hán zhī gù, yōng yōng zhōu zhī dì, jūn chén gù shǒu yǐ kuī zhōu shì, yǒu xí juǎn tiān xià, bāo jǔ yǔ nèi, náng kuò sì hǎi zhī yì, bìng tūn bā huāng zhī xīn. dàng shì shí yě, shāng jūn zuǒ zhī, nèi lì fǎ dù, wù gēng zhī, xiū shǒu zhàn zhī jù, wài lián héng ér dòu zhū hóu. yú shì qín rén gǒng shǒu ér qǔ xī hé zhī wài.
xiào gōng jì méi, huì wén wǔ zhāo xiāng méng gù yè, yīn yí cè, nán qǔ hàn zhōng, xī jǔ bā shǔ, dōng gē gāo yú zhī dì, běi shōu yào hài zhī jùn. zhū hóu kǒng jù, huì méng ér móu ruò qín, bù ài zhēn qì zhòng bǎo féi ráo zhī dì, yǐ zhì tiān xià zhī shì, hé cóng dì jiāo, xiāng yǔ wéi yī. dāng cǐ zhī shí, qí yǒu mèng cháng, zhào yǒu píng yuán, chǔ yǒu chūn shēn, wèi yǒu xìn líng. cǐ sì jūn zhě, jiē míng zhì ér zhōng xìn, kuān hòu ér ài rén, zūn xián ér zhòng shì, yuē cóng lí héng, jiān hán wèi yàn chǔ qí zhào sòng wèi zhōng shān zhī zhòng. yú shì liù guó zhī shì, yǒu níng yuè xú shàng sū qín dù hè zhī shǔ wèi zhī móu qí míng zhōu zuì chén zhěn zhào huá lóu huǎn dí jǐng sū lì lè yì zhī tú tōng qí yì wú qǐ sūn bìn dài tuó ní liáng wáng chōu tián jì lián pō zhào shē zhī lún zhì qí bīng. cháng yǐ shí bèi zhī dì, bǎi wàn zhī shī, kòu guān ér gōng qín. qín rén kāi guān yán dí, jiǔ guó zhī shī, qūn xún ér bù gǎn jìn. qín wú wáng shǐ yí zú zhī fèi, ér tiān xià zhū hóu yǐ kùn yǐ. yú shì cóng sàn yuē bài, zhēng gē dì ér lù qín. qín yǒu yú lì ér zhì qí bì, zhuī wáng zhú běi, fú shī bǎi wàn, liú xiě piāo lǔ yīn lì chéng biàn, zǎi gē tiān xià, fēn liè shān hé. qiáng guó qǐng fú, ruò guó rù cháo. yán jí xiào wén wáng zhuāng xiāng wáng, xiǎng guó zhī rì qiǎn, guó jiā wú shì.
jí zhì shǐ huáng, fèn liù shì zhī yú liè, zhèn cháng cè ér yù yǔ nèi, tūn èr zhōu ér wáng zhū hóu, lǚ zhì zūn ér zhì liù hé, zhí qiāo pū ér biān chī tiān xià, wēi zhèn sì hǎi. nán qǔ bǎi yuè zhī dì, yǐ wéi guì lín xiàng jùn bǎi yuè zhī jūn, fǔ shǒu xì jǐng, wěi mìng xià lì. nǎi shǐ méng tián běi zhù cháng chéng ér shǒu fān lí, què xiōng nú qī bǎi yú lǐ hú rén bù gǎn nán xià ér mù mǎ, shì bù gǎn wān gōng ér bào yuàn. yú shì fèi xiān wáng zhī dào, fén bǎi jiā zhī yán, yǐ yú qián shǒu huī míng chéng, shā háo jié shōu tiān xià zhī bīng, jù zhī xián yáng, xiāo fēng dí, zhù yǐ wéi jīn rén shí èr, yǐ ruò tiān xià zhī mín. rán hòu jiàn huá wéi chéng, yīn hé wèi chí, jù yì zhàng zhī chéng, lín bù cè zhī yuān, yǐ wéi gù. liáng jiàng jìn nǔ shǒu yào hài zhī chù, xìn chén jīng zú chén lì bīng ér shuí hé. tiān xià yǐ dìng, shǐ huáng zhī xīn, zì yǐ wéi guān zhōng zhī gù, jīn chéng qiān lǐ, zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě.
shǐ huáng jì méi, yú wēi zhèn yú shū sú. rán chén shè wèng yǒu shéng shū zhī zǐ, máng lì zhī rén, ér qiān xǐ zhī tú yě cái néng bù jí zhōng rén, fēi yǒu zhòng ní mò dí zhī xián, táo zhū yī dùn zhī fù niè zú háng wǔ zhī jiān, ér jué qǐ qiān mò zhī zhōng, lǜ pí bì zhī zú, jiāng shù bǎi zhī zhòng, zhuǎn ér gōng qín zhǎn mù wèi bīng, jiē gān wèi qí, tiān xià yún jí xiǎng yìng, yíng liáng ér jǐng cóng. shān dōng háo jùn suì bìng qǐ ér wáng qín zú yǐ.
qiě fú tiān xià fēi xiǎo ruò yě, yōng zhōu zhī dì, yáo hán zhī gù, zì ruò yě. chén shè zhī wèi, fēi zūn yú qí chǔ yàn zhào hán wèi sòng wèi zhōng shān zhī jūn yě chú jí jīn, fēi xiān yú gōu jǐ zhǎng shā yě zhé shù zhī zhòng, fēi kàng yú jiǔ guó zhī shī yě shēn móu yuǎn lǜ, xíng jūn yòng bīng zhī dào, fēi jí xiàng shí zhī shì yě. rán ér chéng bài yì biàn, gōng yè xiāng fǎn yě. shì shǐ shān dōng zhī guó yǔ chén shè dù cháng xié dà, bǐ quán liàng lì, zé bù kě tóng nián ér yǔ yǐ. rán qín yǐ qū qū zhī dì, zhì wàn shèng zhī shì, xù bā zhōu ér cháo tóng liè, bǎi yǒu yú nián yǐ rán hòu yǐ liù hé wéi jiā, xiáo hán wèi gōng yī fū zuò nán ér qī miào huī, shēn sǐ rén shǒu, wèi tiān xià xiào zhě, hé yě? rén yì bù shī ér gōng shǒu zhī shì yì yě.